Η ελιά είναι ένα από τα λίγα δέντρα που αυτοφυόμενα στην μεσανατολική περιοχή και σ΄ όλη την μεσογειακή λεκάνη που έχουν όμως διαδοθεί και σε πολλές άλλες περιοχές της υφηλίου με εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες ανάλογες με κείνες του μεσογειακού χώρου.
Εξελίχθηκε περισσότερο δια μέσου του αγενούς πολλαπλασιασμού και την διάδοση κλωνικών μεταλλαγών παρά με την σεξουαλική αναπαραγωγή.
Αυτόστειρη και ανεμόφιλη αλλά και προικισμένη από μια εύπλαστη κληρονομική ουσία που μεταλλάσσεται εύκολα πέρασε γρήγορα μέσω του υβριδισμού από το στάδιο της αγριελιάς στην ήμερη μορφή της.
Τα χαρακτηριστικά αυτά της επέτρεψαν να προσαρμοστεί σε διάφορες περιοχές και να αναπτύξει πλήθος ποικιλιών που από την αρχαιότητα τράβηξαν την προσοχή των καλλιεργητών αλλά και των ανθρώπων της σκέψης.
Έτσι στην ελληνιστική περίοδο, με την ανακάλυψη της επιστημονικής μεθόδου ανάλυσης της πραγματικότητας, που οδήγησε στην έκρηξη της επιστημονικής έρευνας, πρώτος ο Θεόφραστος ( τον 3ο π.Χ. αιώνα) προσπάθησε να πραγματοποιήσει μια πρώτη ταξινόμησή τους διαπιστώνοντας την δυσκολία του έργου.
Η τελευταία προσπάθεια εντόπισης και ταξινόμησης των ποικιλιών ανήκει στην FAO (1998 ) η οποία εντόπισε 538 ποικιλίες ελιών ελαιοπαραγωγής και επιτραπέζιων με 1300 συνώνυμα.
ΟΙ ΚΑΤΑ ΝΟΜΟ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
Πελοπόννησος
ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ: Λαδολιά Μεγάρων Μανακι ή Μανακολιά,
ΑΡΚΑΔΙΑΣ: Κορωνέικη,Ματσολιά, Μανακολιά,Μεγαρείτικη.
ΑΧΑΪΑΣ: Κορωνέικη, Πατρινολιά.
ΗΛΕΊΑΣ: Κορωνέικη, Ματσολιά.
ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ: Κορωνέικη, Μεγαρείτικη, Μανακιλιά.
ΛΑΚΩΝΙΑΣ: Αθηνολιά,Ασπρολιά, Κορωνέικη, Μουρτολιά
ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ: Κορωνέικη, Ματσολιά, Μαυρολιά
Στερεά
ΑΙΤΟΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ: Κορωνέικη, Κουτσουρελιά, Χονδρολιά
ΑΤΤΙΚΗΣ: Αθηνολιά, Λαδολιά, Κοθρέικη, Μεγαρείτικη.
ΒΙΟΩΤΙΑΣ: Αράχωβας, Κοθρέικη, Μεγαρείτικη, Σαλωνίτικη.
ΕΥΒΟΙΑΣ: Λαδολιά ή Θρουμπολιά, Χονδρολιά.
ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ: Χονδρολιά ή Κονσερβολιά.
ΦΩΚΙΔΑΣ: Άμφισας, Κοθρέικη, Κορωνέικη, Στραβομύτα.
Θεσσαλία
ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ: Χονδρολιά ή Βολιώτικη.
Ήπειρος
ΑΡΤΑΣ: Χονδρολιά ή Άμφισας
ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ: Λαδολιά, Χονδρολιά.
ΠΡΕΒΕΖΗΣ: Λιανιλιά ή Κρανεόμορφη.
Μακεδονία
ΚΑΒΑΛΑΣ: Θρουμπολιά ή Θασίτικη.
ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ: Χονδρολιά ή Βολιώτικη
Θράκη
ΕΒΡΟΥ: Μακρολιά Τριγλίας, Σαμοθράκης.
ΡΟΔΟΠΗΣ: Λαδολιά Μαρωνείας
Νησιά Αιγαίου
ΛΕΣΒΟΥ: Αδραμυτιανή, Κολοβή, Λαδολιά ή Θρουμπολιά.
ΣΑΜΟΥ: Δαφνολιά, Χονδρολιά.
ΧΙΟΥ: Χουρμαδολιά.
Κρήτης
ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ: Λιανολιά, Χονδρολιά, ή Θρουμπολιά.
ΡΕΘΥΜΝΟΥ: Κορωνέικη ή Λιανολιά, Τσουνάτη, Χονδρολιά ή Θρουμπολιά.
ΧΑΝΙΩΝ: Λιανολιά, Τσουνάτη
ΛΑΣΙΘΙΟΥ: Λιανολιά
Νησιά Ιονίου
ΖΑΚΥΝΘΟΥ: Λιανολιά ή Κορωνέικη
ΚΕΡΚΥΡΑΣ: Ασπρολιά, Κερκυραϊκή Λιανολιά, Μαυρολιά.
ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ: Θιακό (στην Ιθάκη), κορωνέικη, Λιανολιά ή Κορφολιά.
ΛΕΥΚΑΔΑΣ: Ασπρολιά, Μαυρολιά.
Κυκλάδες
ΚΥΚΛΑΔΩΝ: Ασκουδελιά ή Θρουμπολιά, Δαφνολιά
Δωδεκάνησα
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ: Δαφνομηλιά και Θρουμπολιά (Πόδο, Κάλυμνο, Κώ, Λέρο)
Λιάνολιά (Κάρπαθο)